Ervaringen van representanten
Representant zijn in een opstelling is een ervaring die je lang bij blijft is mijn ervaring.
Je staat voor een aspect van de vraag van een client die ergens meer duidelijkheid over wil hebben en op het moment dat je op de plek staat waar de client je neerzet, krijg je informatie die niet van jezelf is, maar ’ergens vandaan komt’.
Soms resoneert het thema van de representant met iets uit je eigen verleden, dan kan het helend zijn. Soms ben je alleen dienstbaar aan de vraagsteller.
Als de opstelling afgelopen is, stap je uit de rol, en ben je weer jezelf. Het is belangrijk om dit met zorg te doen.
Wat ervaringen als van representanten
Ik herinner me de vraag van een jonge man in een workshop, Frans van geboorte, die een aantal keer in geweldsituaties terecht was gekomen, hij was in elkaar geslagen en had zelfs een litteken in zijn gezicht van een messteek. Hij was zelf vredelievend van aard. Inmiddels had hij een Nederlandse vriendin en een baby en hij was bang voor een herhaling. Hij wilde weten waar dit vandaan kwam.
In de opstelling die volgde naar aanleiding van het levensverhaal van deze jonge man, was ik als representant de Duitse soldaat in de eerste wereld oorlog die zijn Franse opa neerstak me een bajonet waardoor de opa in een veldhospitaal overleed aan zijn verwondingen. Ik stond tegenover een andere representant (de Franse opa) die mij niet aan wilde kijken. Ik voelde een sterkte neiging om iets te steken en keek hem recht aan. Ik voelde dat het moest gebeuren, niet prettig, maar wel het juiste om te doen.
De begeleider zei tegen de representant : zeg maar “ik wacht op je” , hij verduidelijkte “Als je in een oorlog niet wilt doden, wacht je op de dood”. Nadat deze zin gezegd was, werd dit deel van de opstelling rustig.
Daarna draaide de Franse opa zich om naar zijn vrouw en zijn zoontje, die zijn taken nu moest doen omdat hij er niet meer was. De zoon (vader van de vraagsteller) was boos. Op een onderdrukte manier, hij was ook plichtsgetrouwe zoon van zijn moeder. De Franse opa zei “ik moet gaan. Het spijt me dat ik er niet langer voor je kan zijn” en “ik wacht op je tot we elkaar weer zien”. De zoon mopperde nog wat, het moest een keer herhaald worden. Daarna mocht hij de last van de taken van zijn vader teruggeven aan zijn moeder, met de zin ‘ik heb het voor je gedragen uit liefde, maar deze last behoort bij jou’. De moeder accepteerde deze last, waarna ook hier rust ontstond.
De vraagsteller, de jonge Franse man, was de onderdrukte boosheid van zijn vader in de vorm van agressie een paar keer tegengekomen in geweldsituaties. De verstrikking was opgelost, de hele opstelling was rustig geworden, en wij waren er allemaal van overtuigd dat het probleem ‘toevallig op het verkeerde moment in gewelddadigheid terecht komen’ was opgelost.
De begeleider zei tot slot nog een zin waar ik lang over nagedacht heb “En de meeste liefde in deze opstelling was aanwezig tussen de Franse en de Duitse soldaat.”
Deze zin bleef lang naklinken in mij, mijn verstand kon er niet zoveel mee, pas heel veel later begreep ik iets van de diepte van deze uitspraak.
Representant in een ziekte opstelling
Onlangs stond ik zelf in een opstelling waarbij ik het lichaam met een spierziekte vertegenwoordigde. Ik voelde diepe liefde voor de vrouw wiens lichaam ik was en een diep verlangen dat zij ook van mij zou houden. Voorlopig keek ze me niet aan, ze was met andere dingen bezig. Mijn liefde voor haar was onvoorwaardelijk, ik bleef haar volgen. Ik ervaarde wel verschillende fysieke reacties als er iets veranderde in de opstelling. Soms werd ik moe en moest ik even gaan zitten, op andere momenten werd ik ineens actief. Aan het eind van de opstelling keken we elkaar aan, het raakte me diep, er ontstond verbinding, nabijheid. ik legde mijn hand op haar hart, zij legde haar hand op mijn hart en zo stonden we een poosje zonder woorden.
Representant in een organisatieopstelling
Een andere keer werd ik als representant opgesteld in een organisatie opstelling. Ik werd opgesteld als de doel van het bedrijf. Ik stond in het midden van de ruimte, sloot mijn ogen en zei “ik ben blind’.
De begeleider lichtte dit toe “Als je op dit niveau blind ben word je niet gezien” . De doel van het bedrijf was kennelijk niet duidelijk voor medewerkers en klanten. Een mooi thema om later op door te borduren met coaching.
Een interessante ervaring. Ik was nog niet zo lang geleden gestart met mijn eigen bedrijf, en had geen duidelijke doelgroep voor mijn coachingsactiviteiten (iedereen is welkom riep ik).
Representant in een vraag van mijzelf
In een opstelling naar aanleiding van een vraag van mijzelf in 2004 waarom mijn bedrijf maar niet succesvol wilde worden, terwijl ik veel publiciteit mee had, werd mijn vader opgesteld.
Een vriend van mij was representant van mijn vader. Ik werd zelf in de opstelling tegenover deze representant gezet met de vraag “wat draag je voor je vader?”. Ik vertelde dat mijn vader door bedrog van zijn business partner failliet was gegaan toen ik 4 jaar was, iets waar mijn echte vader nooit over gesproken had.
Na een paar minuten zei ik ineens ‘ik draag zijn gevoel van waardeloosheid’. Ik werd door de begeleider uitgenodigd om dit terug te geven. De representant voor mijn vader wilde het niet aannemen, ik mocht het toen bij zijn voeten neerleggen met de zin ‘het is van jou en ik geef het je terug’. Dit voelde als een opluchting….
Omdat ik de representant persoonlijk kende, wist ik dat ook hij een aantal jaren geleden failliet was gegaan buiten zijn schuld om. Behalve voor hemzelf was dit ook voor zijn medewerkers een hard gelach. Het thema resoneerde met zijn eigen ervaringen.
Loes Vrolijk